zaterdag 30 mei 2015

Meneer de president weet u hoe de WW werkt?


Afgelopen vrijdag bewees Rutte dat hij definitief alle realiteit met de gemiddelde burger heeft verloren. Tijdens het VVD congres gaf hij aan dat mensen niet als eerste een uitkering aan moeten vragen bij het verlies van een baan. Laat staan deze al tevoren aan te vragen, als je weet dat je binnen een maand je baan verliest. Hij verwacht dat je het eerst zelf probeert, maar bovendien zei hij 'die uitkering komt later wel!' En daar slaat hij dus echt de plank grandioos mis.....


Als je onverhoopt je baan verliest zijn er behoorlijk wat zaken die je snel moet regelen. Zo is de termijn die je hebt om je te melden als werkloze bij het UWV: 2 werkdagen na je laatste werkdag. Daarbij moet je binnen een week een uitkering aanvragen, dus daarmee is zijn hele stelling al onzin omdat Rutte je adviseert om de wet te negeren.

De rekening betalen

In de afgelopen maanden was het regelmatig in het nieuws, burgers, gezinnen die amper nog rond kunnen komen. Dat 1/6 huishoudens in de schulden zit, en ga zo maar door. Voor de gemiddelde Nederlander met een inkomen tussen de 20.000 en 40.000 euro per jaar is het verre van makkelijk om een buffer op te bouwen. Bovendien, als je door gezamenlijk inkomen wel meer verdient, lopen ook daar de lasten al snel op. Voor deze burgers is 'elke maand de rekeningen betalen' vaak te doen, maar is er tegenslag dan lopen deze mensen al snel vast.

Waar de meeste werkenden aan denken, die met het verlies van werk worden geconfronteerd is, hoe kan ik dan mijn rekeningen betalen? Waarbij een andere baan vinden, zeker een van de eerste gedachten is, maar als de realiteit inzinkt, komt men tot de conclusie dat je alles snel moet afhandelen en dan weer kan gaan kijken naar een nieuwe baan. Bovendien is het verlies van een baan, die je misschien al meer dan 15 jaar had, van grote impact. Mensen moeten dit verwerken, zich oriƫnteren op hun toekomst, en misschien zelfs wel bijscholing omdat papieren niet helemaal op orde zijn, om daarna weer de weg naar een nieuwe baan in te slaan.

Solliciteren

Waar ik wel mijn grootste vraagtekens bij had is dit: Heeft Rutte wel enig idee hoe lang een sollicitatieprocedure in beslag kan nemen? Want ook al ben je wel die kanjer die al voor zijn/haar laatste werkdag je eerste procedures bent gestart, dan zijn ze zeker niet binnen een week afgerond. Dus is de hele suggestie 'eerst solliciteren dan volgt de uitkering later wel' al volledig onrealistisch en eigenlijk een oproep tot burgerlijke ongehoorzaamheid omdat je zo de wettelijke termijnen negeert.

Het lijkt er echt op dat onze huidige minister president niet weet wat er gebeurt als je je baan verliest, hij lijkt te denken dat mensen niet gelijk solliciteren omdat ze eerst een uitkering aanvragen. Met dit advies van Rutte gaan alle VVD'ers in de toekomst eerst solliciteren, komen na een maand tot de ontdekking dat rekeningen nog betaald moeten worden en vangen bot bij de aanvraag voor een WW omdat ze te laat zijn. Nou dan wacht er de Participatiewet, waar deze solliciterende VVD'ers de straat aan mogen vegen als tegenprestatie.

Met beide benen op de grond

Voor de gemiddelde burger is de WW dus de benodigde overbrugging om de rekeningen te betalen, als die WW 2 maanden op zich laat wachten worden rekeningen niet meer betaald omdat het geld op raakt. Dan beginnen de problemen, dan lopen de schulden vaak al snel op als de WW na 3 maanden naar 70% van het oude loon gaat. Nee, zo makkelijk is het niet voor de gemiddelde Nederlander die of of net onder modaal zit.


Het is niet voor niets dat de eerste 3 maanden in de WW cruciaal zijn, gaat iemand gelijk zoeken dan heeft men een grotere kans op het vinden van een nieuwe baan. Het is niet voor niets dat veel mensen wel een WW aanvragen voor een maand of misschien 2 omdat ze anders hun rekeningen niet meer kunnen betalen. Het is namelijk de burger die met beide benen op de grond staat en zich realiseert dat de rekeningen niet zomaar een maandje kunnen wachten!



woensdag 27 mei 2015

Basisinkomen is zo gek nog niet!


Eigenlijk vond ik het altijd maar een discussie voor links, de discussie over het basisinkomen en daarmee het uitdelen van 'gratis geld.' Toch is de discussie eigenlijk helemaal niet zo links, maar zou draagbaar moeten zijn van het compleet linkse tot het compleet rechtse politieke spectrum. Vooral als je het basisinkomen vanuit verschillende perspectieven, behorende bij die politieke visies, bekijkt. Daarom vandaag eens een blik in het basisinkomen vanuit diverse politieke standpunten.

Liberaal

Vanuit het liberale denken heeft de burger een eigen verantwoordelijkheid, moet de overheid zich zo min mogelijk bemoeien achter de voordeur van zowel ondernemer als burger. Het idee is, dat als er de ruimte is om je te ontwikkelen, iedereen een gelijke kans heeft om mee te doen. Maar misschien wel het meest interessante om vanuit liberale hoek te pleiten voor een basisinkomen is dit: liberalen wensen een kleine, slagvaardige overheid met zo min mogelijk regels en regelingen. En juist daar komt het basisinkomen om de hoek kijken, en is er tevens een relatie tot de eigen verantwoordelijkheid.

Want het basisinkomen is gegarandeerd, een regeling zonder allerlei aanvullende regelingen voor verschillende doelgroepen, inkomensgroepen en zo meer. Kortom, je haalt veel schijven weg. Bovendien biedt het basisinkomen de mogelijkheid om juist die eigen verantwoordelijkheid op te pakken, dat kan zijn om zorg te verlenen aan een familielid, tot aan het (bij)scholen om aan een baan te komen. Waarmee de burger dus eigenlijk een brede individuele vrijheid krijgt, precies waar het liberalisme zo sterk aan hecht.

Socialisten

De socialisten hechten grote waarden aan een verzorgingsstaat, waar de burger een vangnet heeft en inkomens zo eerlijk mogelijk worden verdeeld. Het idee erachter is de aanpak van armoede en het wegnemen van verschillen op basis van afkomst, mogelijkheden, etc. Door de inzet op het basisinkomen wordt er vorm gegeven aan deze eerlijke kans, het zou vanuit de socialistische visie als verzorgingsstaat kunnen worden gepresenteerd en bovendien worden er geen straffen opgelegd aan mensen die 'pech' ervaren in het leven. Daarbij biedt het basisinkomen dus de basis om te functioneren in de maatschappij en daarmee ook de mogelijkheden om vrijwilligerswerk en zorg voor gezin en of (zieke) familieleden te combineren.

(Christen)democraten

Vanuit de christelijke traditie is de overheid het schild voor de zwakkeren, vanuit de democratische gedachte (het politieke midden) is de overheid er om burgers te faciliteren met een goede basis om deel te nemen aan de maatschappij. Het is dan ook niet voor niets dat bijvoorbeeld het CDA sterk inspeelt op de rol van de samenleving en de vormen van samenleven om onderling problemen op te lossen en elkaar te ondersteunen. En dat D66 zich zo sterk inzet op onderwijs, immers onderwijs is de basis om je op de arbeidsmarkt te kunnen manifesteren.

Voor beide partijen, die overigens ook de wens tot een kleinere, slagvaardige, overheid hebben is het basisinkomen zeker ook een interessant perspectief. Het zou bij kunnen dragen aan het terugbrengen van onnodig ingewikkelde en daarmee kostbare regelingen om de sociale minima te ondersteunen en daarmee de overheidsuitgaven terug te dringen. Bovendien zijn beide partijen ook voor een simpeler belastingstelsel, wat ze delen met de liberalen, en ook het basisinkomen kan daar een onderdeel in vormen. Immers, minder regelingen = minder belastingschijven en bovendien fiscale regelingen voor particulieren.

De groenen en de 'kleine' christelijke partijen

Dan gaan we even langs bij het 'groene hoekje' van Groen Links en PvdD, welke beide zeker ook iets met het socialistische denken hebben. Maar daarbij ook sterk inzetten op een duurzame samenleving, wat zeker ook samenhangt met minder regelingen en ingewikkelde systemen. Daarbij sluit het beginsel van het basisinkomen zeker ook aan. Want minder regelingen, een sociaal vangnet voor de mensen die het niet redden in een maatschappij waar werk een andere lading zal krijgen door de ontwikkelingen. Is die vast en zeker een aansluitend idee.

Dan tot slot de 'kleine' christelijke partijen, waar zij het denken van het CDA delen als het gaat om de overheid als schild voor de zwakkeren, staat bij deze partijen het 'traditionele' gezin centraal. En juist daar ligt in de huidige economie een groot probleem, want ook steeds meer vrouwen uit de SGP achterban zijn genoodzaakt om te werken en hebben daardoor minder tijd voor de door hen traditioneel uitgevoerde sociale taken als zorg voor gezin, ouderen en (zieke) familieleden. 

Voor ieder wat wils

Eigenlijk is het dus wel leuk om te constateren dat eigenlijk dus elke partij wel een reden zou moeten hebben om voor een basisinkomen te stemmen en misschien is dat dan ook wel de reden dat ik van een aanvankelijke tegenstander (met in het achterhoofd de kosten) tot een voorstander ben geworden. Want het terugbrengen van regelingen, het versimpelen van het belastingstelsel en het vervangen van al die ingewikkelde verschillende aanvragen voor sociale regelingen zouden een stuk minder kostbaar worden door het invoeren van het basisinkomen. Bovendien zou er meer geld overblijven voor gemeente om mensen die het echt niet zelf kunnen, toch naar werk te helpen! 



Voor meer informatie over het basisinkomen bekijk deze aflevering van Tegenlicht


vrijdag 22 mei 2015

Structureel onzichtbaar

In Nederland zijn we kampioen beleid uitbouwen, cijfers en bovendien kampioen in regelingen. Van de vele regelingen voor iedereen die onder het sociaal minimum zit, en waar juist deze doelgroep vaak veel misloopt omdat het ingewikkeld is, tot aan uit de klauwen gelopen cao's die meer als kerstboom lijken te fungeren in de huidige arbeidsmarkt. In mijn studieboeken las ik het meermaals, 'door de druk van de Tweede Kamer neemt de regeldruk toe' en daar ben ik het zeker mee eens. Maar waarom nemen juist al die regels niet een keer af, want ondanks al die regels, vallen er veel mensen tussen de regels en vangnetten door.

Zelf ben ik ook iemand die tussen alle regels door blijkt te vallen, want als visueel gehandicapte verwachten veel mensen dat ik 'wel een uitkering heb' en nee die heb ik dus niet. Ik ben geen Wajongere ondanks mijn aangeboren erfelijke oogziekte, ik heb geen WIA ondanks een arbeidsverleden en andere regelingen zijn ook niet op mijn persoon van toepassing. Dat maakt het lastig om je weg te vinden, want voor voorzieningen moet ik aankloppen bij mijn gemeente die een budgetplafond heeft voor mensen zoals ik. Waarbij ik met grote vreze vrees als ik mijn voorzieningen aan moet gaan vragen.

Daarom zelfstandige

Omdat ik tussen alle regels door val en toch een inkomen nodig heb manifesteer ik mezelf uitgebreid op de arbeidsmarkt. Zowel als zelfstandige en zo nu en dan eens in een dienstverband. De reden dat ik tussen de regels door val is in mijn geval te lastig om uit te leggen, maar toch er zijn ten minste nog 1,1 miljoen mensen met een handicap die net als ik nergens onder vallen. Want volgens de overheid zijn er 1,3 miljoen arbeidsgehandicapten, de mensen met een uitkering, en in de praktijk zijn het er 2,4 miljoen dus de vraag is waar zijn al die anderen?

Omdat mensen met een lichte beperking buiten regelingen vallen, vaak wel actief (willen) zijn op de arbeidsmarkt vinden ze hun eigen weg. Want juist deze groep die als ze niet werken vaak afhankelijk zijn van familie, partners of anderen heeft immers geen keuze behalve dan misschien de Bijstand als ze geen andere keuze meer hebben. Dat is eigenlijk te bizar voor woorden in een land waar de overheid de mond vol heeft van een participatiesamenleving. Want wat is een deze participatiesamenleving waard als je alleen meetelt als je voorkomt in de boekjes? Is een Participatiesamenleving niet juist een samenleving waar iedereen zijn plekje heeft?

Rol van de politiek

De politiek heeft een grote invloed op regelingen en beleid, daarom wordt het tijd dat de overheid niet alleen gaat kijken naar oplappen van beleid. Maar bovenal ook gaat kijken naar de cijfers die er niet zijn, of misschien beter nog; naar de opbrengst die beleid op termijn op kan leveren. En nee, dat is lang niet altijd te vangen in CBS of CPB cijfers, nee daar gaat het om een visie op de samenleving waarvan dit kabinet zo graag een participatiesamenleving wil maken. En de basis van participatie is toch echt de mogelijkheid om mee te tellen en daarvoor moet je nu nog voorkomen in de cijfers.

De politiek zal moeten kijken naar wat er minder kan, waar de regeldruk is doorgeschoten en waar beleid is uitgelopen tot overwoekerde kerstbomen. Want zoals bijvoorbeeld Hans de Boer van VNO*NCW pleit van het afschaffen van de cao's omdat deze verstikkend werken, is het misschien tijd om deze weer in te richten waarvoor ze bedoeld waren. De minimale arbeidsvoorwaarden om te kunnen werken, want bedrijven kunnen zelf echt wel aan secondaire arbeidsvoorwaarden werken. 

Basisinkomen

Daarnaast is het interessant om te kijken naar het basisinkomen, waarbij het dus niet gaat om het 'voldoen aan de regeltjes' maar het mens zijn en bijbehorende bestaan. Waarbij iedereen een gelijke kans krijgt om te participeren en het niet afhankelijk is van je mogelijkheden om 'het bos van regelingen te ontwarren' of dat je 'net niet gehandicapt' genoeg bent voor een uitkering. Nee, het gaat om de participatiesamenleving en zal waarschijnlijk nog veel geld opleveren ook, en als je je afvraagt waarom; wat denk je dat al die regelingen kosten?